"Waarom de Latijnse Mis?" door priester 'Father' Gommar A. DePauw

Vrienden,

De belangrijkste dag in mijn leven, was de dag waarop ik priester werd gewijd. 'Sacerdos in aeternum' noemde de Kerk van het Rome het in die dagen. De dagen van Paus Pius XII. 'Sacerdos in aeternum' in het Latijn: “een priester voor altijd”... in élke taal. De avond voor mijn wijding ontving ik dit boek. De Latijnse titel luidt: “Missale Romanum” = “Romeins Missaal” = “Romeins Misboek”. En zoals het geval was met iedereen voor de Reformatie van het Tweede Vaticaans Concilie, de Paus incluis, alle kardinalen, alle bisschoppen en de meeste priesters van de dag van vandaag, zoals het het geval was met hen allemaal, vroeg de bisschop die mij zou wijden, om mijn linker hand op dit boek te leggen, om mijn rechter hand omhoog te steken en de volgende plechtige eed af te leggen: “Ik aanvaard vrijwillig en zonder voorbehoud alle apostolische en kerkelijke tradities van de Ene, Heilige, Katholieke en Apostolische Kerk van Rome en ik beloof, verklaar en zweer plechtig, al deze tradities te onderhouden en te belijden, onveranderd, tot de laatste ademtocht van mijn leven.” De meest centrale en de meest heilige van al deze tradities is het Heilig Misoffer. De Mis van onze voorouders, de traditionele, Latijnse Mis. Soms ook wel de Tridentijnse Mis van Paus Pius V genoemd. Dit op verzoek van de Concilievaders die samenkwamen tussen 1545 en 1563 in de Italiaanse stad Trente, de Tridentijnse Stad. Het was op het verzoek van de Tridentijnse Concilievaders dat Paus Pius V ons de traditionele Latijnse Mis heeft gegeven zoals wij deze kennen en waar wij van houden. Neen, Paus Pius V introduceerde géén nieuwe Mis om naar zichzelf te vernoemen. Indien hij ook maar de minste poging ondernomen zou hebben om dat te doen, geen enkele van zijn opvolgers op de troon van Sint-Pieter zou ooit met de idee gespeeld hebben, om hem te canoniseren, als een officiële heilige van onze Kerk. En dat is nu precies wat Paus Clemens XI deed in 1712, toen Paus Pius V uitgeroepen werd tot de Heilige Pius V, om voortaan de geschiedenisboeken binnen te gaan als de Paus van de Ware Mis en als de Paus van de Rozenkrans. De Mis en de Rozenkrans, de échte Mis en de Rozenkrans, wat een onoverwinnelijke combinatie. Laat mij het nog eens herhalen, de Heilige Pius V introduceerde géén nieuwe Mis, maar alles wat hij deed, was het verwijderen, uit de toen bestaande Latijnse Mis, de lange devotionele gebeden die op eigen initiatief, door de eeuwen heen, door goed bedoeldende, maar soms overdreven devote bisschoppen en priesters werden toegevoegd aan de Mis die zij hadden overgeërfd. De stevige interventie van de Heilige Pius V probeerde géén Novus Ordo, géén Nieuwe Orde Mis, aan de Kerk op te dringen, maar probeerde de Oude Mis terug te brengen in haar gewijde eenvoud. Deze Oude Mis is zo oud, dat sommige van haar ceremonies en gebeden teruggaan op de dagen van Onze Lieve Heer en Zijn Discipelen én de Romeinse catacomben, waar de eerste Latijnse Missen werden opgedragen, 1900 jaar geleden. Missen de niet op tafels gecelebreerd werden, maar op de tombes, de stenen graven van de martelaren. De martelaren, de eerste leden van de Kerk, deze prachtige mannen en vrouwen, deze prachtige jongens en meisjes, die het martelaarschap verkozen boven het verraad of het compromitteren van hun en onze overtuigingen. De Apostolische Constitutie door dewelke de Heilige Paus Pius V de originele, Latijnse Mis terugbracht, is gedateerd 14 juli 1570. En zoals alle Pauselijke documenten is deze Constitutie gekend door haar eerste Latijnse woorden, in dit geval: Quo Primum. De gehele tekst werd een integraal onderdeel, op de eerste bladzijde in feite, van het officiële Romeinse Missaal, dat dezelfde Paus tot in de eeuwigheid en voor altijd verordende als zijnde het enige Misboek dat vanaf dan te gebruiken was om de Heilige Mis te celebreren. Het is zeer zeldzaam in de gebeurtenissen van de geschiedenis, wanneer een Paus ondubbelzinnig aan de wereld verkondigt, dat hij de volheid van zijn Apostolische autoriteit gebruikt, als de opperste priester van de Kerk van Christus, om een decreet uit te vaardigen, dat iedereen tot in de eeuwigheid en voor altijd bindt, terwijl hij hen bedreigt die het zouden wagen om het decreet te overtreden, niet enkel met excommunicatie van de Kerk, maar met Gods Eigen wraak. Zo een uitzonderlijk decreet was het document van de Heilige Paus Pius V dat ging over de traditionele Latijnse Mis. En ik citeer, letterlijk vertaald van de Latijnse tekst hier voor mij:

“Wij stellen door dit wettig decreet, geldig tot in de eeuwigheid, vast en Wij verordenen, dat in de toekomst niets toegevoegd, verwijderd of veranderd mag worden in dit Missaal. Nooit zal een priester in de toekomst gedwongen kunnen worden om op een andere manier de Mis te lezen. En om voor eens en altijd zonder een zweem van onrust van het geweten, en zonder in welke straffen, veroordelingen, berispingen of verwijten ook te vallen, die als gevolg daarvan op een of andere manier van kracht zouden kunnen worden; veeleer kan men daarvan immer een vrij en toegestaan gebruik maken en is men daartoe gerechtigd. Geen enkele bisschop, ambtsdrager, kanunnik, kapelaan of andere seculaire priester van welke naam en titel ook, en geen enkele ordegeestelijke uit welke van dergelijke gemeenschappen ook, mag verplicht worden de Heilige Mis anders te celebreren dan door Ons is vastgesteld. Zij mogen ook niet, door wie dan ook, er toe gedwongen en genoodzaakt worden dit Missaal te veranderen. Ook kan dit ter tafel zijnde schrijven nooit en in geen enkele tijd worden herroepen of beperkt. Wij bepalen en verklaren veeleer op dezelfde manier, dat het voor immer vast in zijn onverstoorbare geldige kracht blijft bestaan. Zo is het dan aan helemaal geen enkele onder de mensen toegestaan deze oorkonde, die Onze toestemming, Onze vaststelling, Onze verordening, Onze opdracht, Ons bevel, Onze goedkeuring, Onze concessie, Onze verklaring, Onze wil, Ons besluit en Onze strafbepaling inhoudt, te ontkrachten of zich tegen haar in schandelijke vermetelheid te verzetten. Wanneer iemand zich echter zou aanmatigen tot afval daarvan te verleiden, zo wete diegene, dat hij op het punt staat het misnoegen over zich af te roepen van de Almachtige God alsook van Zijn Heilige Apostelen Petrus en Paulus.”

Vrienden, het is op gezag van de Apostolische Constitutie Quo Primum, en staande op de stevige dogmatische, morele en canonieke gronden die dit decreet biedt, en als een voormalige professor aan het groot-seminarie en als theologisch en canonieke adviseur (peritus) in Rome tijdens het Tweede Vaticaans Concilie, zou ik in staat moeten zijn om zulke documenten correct te evalueren. Het is op basis van deze Apostolische Constitutie, voor altijd bindend, dat ik de traditionele Latijnse Mis vandaag de dag nog celebreer op dezelfde manier als toen ik ze voor de eerste keer celebreerde, bijna een halve eeuw geleden, toen mijn Moeder de Kerk en al Haar priesters, dit uniek, bilateraal bindend en onherroepbaar privilege gaf, een privilege en een contract dat ik met Gods Genade hoop te vervullen, en ernaar te leven, zoals ik plechtig zwoer, tot de laatste ademtocht van mijn leven.