Wat te verstaan onder "openbaring"?

In de goede katholieke theologie verstaat men onder "openbaring" een mededeling van kennis door God aan de mens. Dat kan op "natuurlijke" wijze gebeuren, in zoverre de schepping de grootheid van God en zijn bestaan duidelijk maken, en op bovennatuurlijke, doordat God zelf mensen op bovennatuurlijke wijze verlicht en hun iets mededeelt.

Ook modernisten spreken van "openbaring" (men zie de encycliek Pascendi van Pius X), maar voor hen heeft zij geen wezenlijk bovennatuurlijk karakter; volgens hen wordt zij de mens niet van boven gegeven, maar ontstaat in hemzelf; zij is, zoals men dat noemt, "immanent". Wij willen ons er hier niet mee bezighouden.

Het 1ste Vaticaans Concilie heeft in zijn dogmatische constitutie over het geloof, na over de Schepper te hebben gesproken, aandacht gewijd aan de goddelijke openbaring. Het Concilie leert eerst dat wij God kunnen kennen met ons verstand. Daarnaast geeft het te kennen, dat het moeilijk kan zijn (en vaak moeilijk is) om de "natuurlijke openbaring" met zekerheid en zonder bijmenging van dwaling te kennen, een onvolmaaktheid, die door openbaring kan worden opgeheven. God heeft die echter allereerst gegeven omdat wij zonder haar ons bovennatuurlijk einddoelniet kunnen bereiken. Het is immers volstrekt onredelijk dat de mens een doel te bereiken zou worden voorgehouden, dat hij niet kent.

De bovennatuurlijke openbaring van God is opgetekend in de H. Schrift, en voor zover dit niet is gebeurd, een tijdlang mondeling doorgegeven. Het doel van deze openbaring is, de mens zijn bovennatuurlijk einddoel, in het hiernamaals, te leren kennen en de middelen die God geeft om het te bereiken. In het Oude Testament werd de openbaring door profeten aan het volk Israël geschonken, in het Nieuwe door Christus en Zijn Apostelen aan de Kerk. Deze openbaring heet de publieke en zij is gegeven zolang er nog apostelen leefden. Met de dood van de laatste van hen, hield ook de publieke openbaring op. Het is deze openbaring, die ons door de Kerk wordt voorgehouden en die voorwerp is van ons katholiek geloof.

Naast de publieke, officiële en voor de Kerk - en dus voor haar leden - bestemde openbaring, is er nog private, na de tijd der Apostelen gedaan aan particuliere personen. Dat dit mogelijk is, is duidelijk, want Gods almacht, om op bovennatuurlijke wijze openbaringen te doen, is aan géén tijd gebonden. Ook staat nergens geschreven, noch is het ons als geopenbaarde waarheid uitdrukkelijk overgeleverd, dat God nooit meer heeft gesproken tot de mensen na de dood van de laatste apostel. Maar de Kerk heeft nimmer enige openbaring aan haar gelovigen voorgehouden wanneer zij niet overtuigd was, dat zij ofwel uit het Oude of Nieuwe Testament stamde, ofwel door Jezus en de Apostelen aan de Kerk is doorgegeven. In zulk een overtuiging kan zij niet dwalen.